Τα Χριστούγεννα αρχικά γιορτάζοταν στις 6 Ιανουαρίου μαζί με τα Θεοφάνεια.
Όμως το 378 μ.χ στην Κωνσταντινούπολη για πρώτη φορά γιορτάστηκε η γέννηση του Χριστού στις 25 Δεκεμβρίου.
Τα κάλαντα είναι ένα έθιμο που κρατά τις ρίζες του απο εκείνη την περίοδο.
Ο συμβολισμός τους έχει ως εξής:α) την εξιστόρηση της γεννήσεως και της σημασίας που ήρθε στον κόσμο ο Χριστός και β)την τήρηση του εθίμου της γέννησης,που θέλει να μαζεύονται συγγενείς,φίλοι και γείτονες,στο σπίτι όπου περιμέναν τον ερχομό ενός παιδιού και έλεγαν διάφορα τραγούδια ή παινέματα στην επίτοκη μητέρα,για να πάνε όλα καλά με τη γέννα,και έπειτα μόλις ακουγόταν το πρώτο κλάμα του μωρού, έλεγαν τα συγχαρίκια τραγουδιστά για να γεμίσει το σπίτι με ευχές και να φέρουν ευτυχία και καλή τύχη στο νεογέννητο.
Έπειτα οι παρευρισκόμενοι ζητούσαν μπαξίσι όπως λέγεται στην Κωνσταντινούπολη δηλαδή φιλοδώρημα και φίλεμα δηλαδή κέρασμα, απ΄τον πατέρα του νεογέννητου.
Αν ήταν πλούσιος έπρεπε το μπαξίσι να είναι απο μια χρυσή λίρα , αν ήταν φτωχός έδινε αυγά ή αλεύρι.
Οι γυναίκες ,γειτόνισσες ,φίλες και συγγενείς της επίτοκης,έφερναν στην επίτοκη για τα" καλωσορίσματα" του βρέφους, διάφορα γλυκά και σαρμαδάκια*.
Απο αυτό το έθιμο , μέχρι και σήμερα τις μέρες των Χριστουγέννων φτιάχνουμε διάφορα γλυκά ,τα γνωστά μελομακάρονα και τους κουραμπιέδες*καθώς στην Ανατολική Θράκη και στην Κωνσταντινούπολη,δεν λείπουν απ΄το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι, τα σαρμαδάκια*.
Επίσης την παραμονή των Χριστουγέννων το απόγευμα στις 24 Δεκεμβρίου δηλαδή, στην Ανατολική Θράκη και στην Κωνσταντινούπολη σε όποια μέρη τηρούν αυτά τα έθιμα,
τα παιδιά που πηγαίνουν στα σπίτια για τα κάλαντα,εκτός το γλυκό και το φιλοδώρημα,οι νοικοκυρές έχουν ετοιμάσει ψωμάκια που μέσα στο καθένα, όλα έχουν, απο ένα νόμισμα.
Έτσι παρατηρούμε ότι στο έθιμο με τα κάλαντα τηρείται το εθιμοτυπικό της γέννησης.
Δηλαδή το τραγούδι ,το γλυκό ,το φίλεμα και το φιλοδώρημα.
Η λέξη Κάλαντα είναι λατινική (Calenda) και σημαίνει αρχή του μήνα.
Τα Κάλαντα στο Βυζάντιο ονομαζόντουσαν Κάλενδοι.(Ρωμαική Πρωτοχρονιά).
Τα Βυζαντινά Κάλαντα...είναι η εξιστόρηση του ερχομού του Χριστού...που συμβολίζει...τη σωτηρία του ανθρώπινου γένους απ΄την πτώση του Αδάμ στο πέρασμα της Καινής Διαθήκης.
ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΚΑΛΑΝΤΑ
Άναρχος Θεός καταβέβηκε και εν τη Παρθένω κατώκησε.
Ερρουρέμ ,ερρουρέμ,ερρουρερουρέμ,χαίρε Δέσποινα.
Βασιλεύς των όλων και Κύριος, ήλθε τον Αδάμ αναπλάσασθαι.
Άγιος,άγιος,άγιος υπάρχεις και Κύριος.
Γηγενείς σκιρτάτε και χαίρετε,τάξεις των Αγγέλων εφραίνονται.
Χερουβείμ,Χερουβείμ, χαίρε Παναγία Δέσποινα.
Δεύτε εν σπηλαίω κατίδωμεν,κείμενον εν Φάτνη τον Κύριον.
Έρρουρέμ,ερρουρέμ,ερρουρερουρέμ,χαίρε Δέσποινα.
Εξ Ανατολών Μάγοι έρχονται,δώρα προσκομίζουσιν άξια,
Χερουβείμ,Χερουβείμ,χαίρε,χαίρε Παναγία Δέσποινα.
Ήκουσεν Ήρωδης το μήνυμα κ΄όλος εταράχθη ο δόλιος.
Άγιος, άγιος,άγιος υπάρχεις και Κύριος.
Πύλαι ουρανόν ηνεώχθησαν, Άγγελοι αυτόν ανυμνήτωσαν.
Άγιος,άγιος,άγιος υπάρχεις και Κύριος.
χαίρουσα η κτίσις αγάλλεται και πανηγυρίζει,εφραίνεται.
Ερρουρέμ,ερρουρέμ,ερρουρερουρέμ,
χαίρε Δέσποινα.
Ψάλλοντες Χριστόντον Θεόν ημών, τον εν τω σπηλαίω τικτόμεννων.
Άγιος, άγιος,άγιος, υπάρχεις και Κύριος.
Ω Παρθενομήτωρ και Δέσποινα,
σώζε τους εις Σε καταφεύγοντας
Χερουβείμ,Χερουβείμ,χαίρε,χαίρε Παναγία Δέσποινα.
Καλά Χριστούγεννα
Αnais Zolie
*Σαρμαδάκια=ντολμαδάκια που γίνονται με...αμπέλόφυλλά ή μαρουλόφυλλα και συμβολίζουν με το τύλιγμα τους τα σπάργανα...δηλαδή το πανί που τύλιγαν τα νεογέννητα...
*Ο κουραμπιές είναι τουρκική λέξη...και σημαίνει το γλυκό που μοιάζει με μπισκότο...
Όμως το 378 μ.χ στην Κωνσταντινούπολη για πρώτη φορά γιορτάστηκε η γέννηση του Χριστού στις 25 Δεκεμβρίου.
Τα κάλαντα είναι ένα έθιμο που κρατά τις ρίζες του απο εκείνη την περίοδο.
Ο συμβολισμός τους έχει ως εξής:α) την εξιστόρηση της γεννήσεως και της σημασίας που ήρθε στον κόσμο ο Χριστός και β)την τήρηση του εθίμου της γέννησης,που θέλει να μαζεύονται συγγενείς,φίλοι και γείτονες,στο σπίτι όπου περιμέναν τον ερχομό ενός παιδιού και έλεγαν διάφορα τραγούδια ή παινέματα στην επίτοκη μητέρα,για να πάνε όλα καλά με τη γέννα,και έπειτα μόλις ακουγόταν το πρώτο κλάμα του μωρού, έλεγαν τα συγχαρίκια τραγουδιστά για να γεμίσει το σπίτι με ευχές και να φέρουν ευτυχία και καλή τύχη στο νεογέννητο.
Έπειτα οι παρευρισκόμενοι ζητούσαν μπαξίσι όπως λέγεται στην Κωνσταντινούπολη δηλαδή φιλοδώρημα και φίλεμα δηλαδή κέρασμα, απ΄τον πατέρα του νεογέννητου.
Αν ήταν πλούσιος έπρεπε το μπαξίσι να είναι απο μια χρυσή λίρα , αν ήταν φτωχός έδινε αυγά ή αλεύρι.
Οι γυναίκες ,γειτόνισσες ,φίλες και συγγενείς της επίτοκης,έφερναν στην επίτοκη για τα" καλωσορίσματα" του βρέφους, διάφορα γλυκά και σαρμαδάκια*.
Απο αυτό το έθιμο , μέχρι και σήμερα τις μέρες των Χριστουγέννων φτιάχνουμε διάφορα γλυκά ,τα γνωστά μελομακάρονα και τους κουραμπιέδες*καθώς στην Ανατολική Θράκη και στην Κωνσταντινούπολη,δεν λείπουν απ΄το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι, τα σαρμαδάκια*.
Επίσης την παραμονή των Χριστουγέννων το απόγευμα στις 24 Δεκεμβρίου δηλαδή, στην Ανατολική Θράκη και στην Κωνσταντινούπολη σε όποια μέρη τηρούν αυτά τα έθιμα,
τα παιδιά που πηγαίνουν στα σπίτια για τα κάλαντα,εκτός το γλυκό και το φιλοδώρημα,οι νοικοκυρές έχουν ετοιμάσει ψωμάκια που μέσα στο καθένα, όλα έχουν, απο ένα νόμισμα.
Έτσι παρατηρούμε ότι στο έθιμο με τα κάλαντα τηρείται το εθιμοτυπικό της γέννησης.
Δηλαδή το τραγούδι ,το γλυκό ,το φίλεμα και το φιλοδώρημα.
Η λέξη Κάλαντα είναι λατινική (Calenda) και σημαίνει αρχή του μήνα.
Τα Κάλαντα στο Βυζάντιο ονομαζόντουσαν Κάλενδοι.(Ρωμαική Πρωτοχρονιά).
Τα Βυζαντινά Κάλαντα...είναι η εξιστόρηση του ερχομού του Χριστού...που συμβολίζει...τη σωτηρία του ανθρώπινου γένους απ΄την πτώση του Αδάμ στο πέρασμα της Καινής Διαθήκης.
ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΚΑΛΑΝΤΑ
Άναρχος Θεός καταβέβηκε και εν τη Παρθένω κατώκησε.
Ερρουρέμ ,ερρουρέμ,ερρουρερουρέμ,χαίρε Δέσποινα.
Βασιλεύς των όλων και Κύριος, ήλθε τον Αδάμ αναπλάσασθαι.
Άγιος,άγιος,άγιος υπάρχεις και Κύριος.
Γηγενείς σκιρτάτε και χαίρετε,τάξεις των Αγγέλων εφραίνονται.
Χερουβείμ,Χερουβείμ, χαίρε Παναγία Δέσποινα.
Δεύτε εν σπηλαίω κατίδωμεν,κείμενον εν Φάτνη τον Κύριον.
Έρρουρέμ,ερρουρέμ,ερρουρερουρέμ,χαίρε Δέσποινα.
Εξ Ανατολών Μάγοι έρχονται,δώρα προσκομίζουσιν άξια,
Χερουβείμ,Χερουβείμ,χαίρε,χαίρε Παναγία Δέσποινα.
Ήκουσεν Ήρωδης το μήνυμα κ΄όλος εταράχθη ο δόλιος.
Άγιος, άγιος,άγιος υπάρχεις και Κύριος.
Πύλαι ουρανόν ηνεώχθησαν, Άγγελοι αυτόν ανυμνήτωσαν.
Άγιος,άγιος,άγιος υπάρχεις και Κύριος.
χαίρουσα η κτίσις αγάλλεται και πανηγυρίζει,εφραίνεται.
Ερρουρέμ,ερρουρέμ,ερρουρερουρέμ,
χαίρε Δέσποινα.
Ψάλλοντες Χριστόντον Θεόν ημών, τον εν τω σπηλαίω τικτόμεννων.
Άγιος, άγιος,άγιος, υπάρχεις και Κύριος.
Ω Παρθενομήτωρ και Δέσποινα,
σώζε τους εις Σε καταφεύγοντας
Χερουβείμ,Χερουβείμ,χαίρε,χαίρε Παναγία Δέσποινα.
Καλά Χριστούγεννα
Αnais Zolie
*Σαρμαδάκια=ντολμαδάκια που γίνονται με...αμπέλόφυλλά ή μαρουλόφυλλα και συμβολίζουν με το τύλιγμα τους τα σπάργανα...δηλαδή το πανί που τύλιγαν τα νεογέννητα...
*Ο κουραμπιές είναι τουρκική λέξη...και σημαίνει το γλυκό που μοιάζει με μπισκότο...
